2 Nisan Boykotu Tüketimi Nasıl Etkiledi? Yeni Rapor Ortaya Çıktı

Toplum Çalışmaları Enstitüsü, 2 Nisan 2025’te üniversite öğrencilerinin başlattığı İmamoğlu protestolarına yönelik boykotun ekonomik etkilerini inceleyen kapsamlı bir rapor yayımladı. Raporda, boykotun sonucunda özellikle AVM'lerdeki yoğunluk değişimleri, esnaf görüşmeleri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın sunduğu ödeme sistemleri verileri analiz edilerek önemli bulgulara ulaşıldı.

AVM Yoğunluğu ve Tüketim Davranışları

Enstitü, İstanbul ve Ankara’daki AVM’lerde yapılan gözlemleri de raporuna dahil etti. Özellikle CHP ve AKP seçmenlerinin yoğun olduğu bölgelerdeki AVM’lerin verileri dikkatle incelendi. Boykotun ertesi günü, AKP tabanının güçlü olduğu Güngören, Başakşehir ve Esenyurt gibi ilçelerdeki AVM’lerde, 2 Nisan’a kıyasla 3 Nisan’da hafif bir yoğunluk artışı gözlendi. Bu artış ortalama olarak yüzde 3 civarındaydı.

Ancak CHP tabanının yoğun olduğu Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer ilçelerinde, 2 Nisan’a kıyasla AVM’lerdeki yoğunluk artışı çok daha belirgin oldu. Şişli’deki AVM’de yüzde 28, Sarıyer’de yüzde 14.55 ve Beşiktaş’taki AVM’de ise yüzde 13.77 oranında artış kaydedildi. Bu bulgu, boykotun özellikle CHP’nin yoğun olduğu bölgelerde daha fazla etkili olduğuna işaret etti.

Esnaf ve İşletme Yorumları

Raporda yer alan bir diğer önemli bölüm, Ankara’daki esnaf ve işletme çalışanlarıyla yapılan 384 yüz yüze görüşmeden elde edilen verilerdi. İşletme sahiplerine boykotun satışlar üzerindeki etkisi sorulduğunda, 1-5 arasında çalışana sahip işletmelerin yüzde 47,5’i satışların düştüğünü belirtti. 11 ve üzeri çalışanı olan işletmelerde ise bu oran yüzde 56’ya yükseldi. Bu sonuç, boykotun özellikle daha büyük işletmelerde ekonomik sıkıntılara yol açtığını gösterdi.

Tüketim Talebinde Düşüş

Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün raporunun son kısmında, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın ödeme sistemleri istatistiklerine yer verildi. Rapor, maaş ödemelerinin ve bayram döneminin etkisi dışında kalan tüketim verilerine odaklanarak, boykotun ekonomik etkilerini daha net bir şekilde ortaya koydu.

Yapılan analizler, 2 Nisan’daki boykotun, maaş ödemeleri ve bayram dönemi gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda, tüketimde dikkat çeken bir düşüşe yol açtığını ortaya koydu. 2025 yılı itibariyle maaş ödemeleri hariç tutulduğunda, 2 Nisan öncesi ile 2 Nisan sonrası arasında yüzde 26’lık bir tüketim düşüşü saptandı.

Enstitü, boykotun etkilerinin doğru bir şekilde değerlendirilmesi için hem dönemsel hem de yapısal faktörlerin dikkate alınması gerektiğine dikkat çekti. Ayrıca, ekonominin daha geniş ölçekteki dinamiklerinin ve dışsal faktörlerin boykotun etkilerini şekillendirdiğini vurguladı.

2 Nisan'daki boykot, özellikle tüketim alışkanlıkları ve esnafın satışları üzerinde önemli etkiler yaratmış gibi görünüyor. Ancak, boykotun uzun vadeli etkilerini anlayabilmek için daha kapsamlı analizler ve dönemsel incelemeler yapılması gerektiği ifade ediliyor.