Türkiye’de gazeteciler 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nü bu yıl da baskı, tehdit, sansür, gözaltı ve tutuklamalar eşliğinde karşıladı.

CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in kamuoyu ile paylaştığı Nisan ayı Basın Özgürlüğü Raporu’na göre gazeteciler geçen ayı soruşturma, gözaltı ve tutuklamalarla karşı karşıya geçirdi.

28 gözaltı, 11 tutuklama

Bir ayda 28 gazeteci gözaltına alınırken, 11’i tutuklandı. Gazetecilere yönelik tutuklamalara tepki gösteren meslektaşları da gözaltına alındı. RTÜK deprem yayınlarıyla ilgili televizyon kanallarını cezalandırmaya devam ederken, istismar, yolsuzluk, rüşvet haberlerine erişim engeli de devam etti. Halkın haber alma hakkını engelleyen bir başka uygulama ise, devletin resmi haber kuruluşu TRT’de seçim döneminde iktidar ve muhalefete ayrılan süreler arasındaki büyük adaletsizlik oldu. 

Milletvekili Çakırözer, “Türkiye’nin basın özgürlüğünde karşı karşıya kaldığı kara tablo  yine değişmedi. Halkın haber alma hakkı için mücadele veren gazetecilere, basın kuruluşlarına engelleme, baskı, ceza, hapis bitmiyor. Seçimlere günler kala, halk gerçekleri öğrenemesin diye maalesef bu baskı daha da artıyor. Ama az kaldı. Demokrasiyi, basın özgürlüğünü, halkın haber alma hakkını yok sayan bu sansür, baskı ortamı çok yakında sona erecek. Türkiye’nin, gazetecilerin, 84 milyonunun hakkı olan ifade ve basın özgürlüğünün sağlandığı demokrasi ortamını hep birlikte inşa edeceğiz” dedi. 

Nisan ayında yaşanan ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri şöyle: 

• Tele 1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ’a yazısı nedeniyle 7 ay 15 gün hapis cezası verildi.
• Cumhuriyet Haber Müdürü Can Uğur, Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla aldığı ceza nedeniyle 1 gün cezaevine girmek durumunda kaldı. 
• Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında 11 gazeteci gözaltına alınırken, Abdurrahman Gök, Beritan Canözer, Mehmet Şah Oruç, Remzi Akkaya ve Mikail Barut tutuklandı. Ankara merkezli soruşturmalar kapsamında gözaltına alınan gazeteciler Sedat Yılmaz, Dicle Müftüoğlu, Erol Balcı, Abdurrahim Tanyeli ve Ramazan Debe hakkında da tutuklama kararı verildi. Gözaltına alınan gazeteciler kendilerine uygulanan polis şiddetinden  şikayetçi oldular.
• Tutuklamalara tepki gösterenler de gözaltına alındı

• Tutuklanan gazeteciler için düzenlenen basın açıklamasına polis müdahale ederken, gazeteciler Eylem Nazlıer, Pınar Gayıp, Serpil Ünal, Yadigar Aygün, Esra Soybir, Zeynep Kuray gözaltına alındı. 
• Sema Korkmaz, Dilan Akyol, Serdar Akinan, Gülşen Koçuk da Nisan ayında gözaltına alınan gazeteciler arasında yer aldı. 
• Gabonlu 17 yaşındaki Jeannah Danys Dinabongho Ibouanga'nın ölümüyle ilgili haber yapan DHA muhabiri Ali Sencar Arslan gözaltına alındı.
• Tehdit, engelleme, darp...

• Kocaeli Barış Gazetesi Muhabiri Merve Dişli  yaptığı haber nedeniyle iktidar partisine yakın isimlerce tehdit edildi
• Cumartesi Anneleri’nin Galatasaray Meydanı'nda 941. hafta toplanmasında polis gazetecilerin görüntü almasını engelledi.
• Van’da 26 Nisan’da miting takip eden Gazete Duvar muhabiri Kadir Cesur ile gazeteci Sıddık Güler ve Ruşen Takva, Cumhurbaşkanlığı basın kartını taşımadıkları gerekçesiyle engellendi.
• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Eskişehir mitingini takip etmek isteyen gazeteciler Kerem Akyıl ve Özge Zaim akreditasyon gerekçe edilerek engellendi.
• İçişleri Bakanı ve AKP milletvekili adayı Süleyman Soylu'ya ‘14 Mayıs darbe girişimidir’ sözleriyle ilgili soru soran Gerçek Gündem muhabiri Filiz Gazi'nin çekim yaptığı telefonu alınarak engellendi
• Ankara'da İYİP'in ön seçim tartışmalarını haberleştiren tv100 ekibi fiziki saldırıya uğradı. 

YouTube yayınlarına soruşturma

• Gazeteciler Cengiz Özbasar, Emre Orman, Ahmet Kanbal, Oktay Candemir ve Cumhuriyet Gazetesi muhabiri Rengin Temoçin hakkında yaptıkları haberler gerekçe gösterilerek soruşturmalar açıldı. 
• Gazeteci Canan Kaya hakkında YouTube kanalından yaptığı deprem yayını gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı.
• Deprem haberlerine tahammül yok

• RTÜK Nisan ayında da televizyon kanllarını cezalandırmaya devam etti. RTÜK Fox TV, Halk TV ve Tele 1’e ayrı ayrı yüzde 3 idari para cezası verdi. 
• FOX Ana Haber Sunucusu Gülbin Tosun’un iktidarın kadına yönelik ‘okumasın, eve kapansın, çocuk yapsın’ anlayışını eleştirmesi nedeniyle Fox TV’ye, deprem sonrası ‘Can pazarında vinç ticareti’ haberini değerlendiren Ayşenur Arslan ile konuğu Turgut Kazan’ın yaptıkları yorumlar sebebiyle Halk TV’ye, Merdan Yanardağ ile Prof. Dr. Emre Kongar’ın 18 Dakika programında Şanlıurfa Belediyesi’nin yurt dışından bölge ıslahı için gönderilen yardımların Afganistan’a Taliban’a gönderilmesi kararını eleştirdikleri için Tele 1’e para cezası verdi.
• Usulsüzlük haberlerine erişim yasak

İfade Özgürlüğü Derneği web sitesindeki içeriklere erişim engelleri devam ederken, derneğin açıkladığı Nisan ayı verilerine göre erişim engeli getirilen haber içerikleriyse şöyle: 

"Cumhurbaşkanının eski özel kalem müdürünün isminin geçtiği haberler, Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin Türkiye’ye tazminat cezası vermesi haberi, Bilal Erdoğan ve TRT yapımcıları hakkındaki yolsuzluk iddialarına ilişkin haberler, Gazeteciler Barış Terkoğlu ve Barış Pehlivan’ın yazdıkları SS isimli kitabıyla ilgili haberler, e-Nabız uygulamasının satışı ve ihaleye ilişkin usulsüzlük iddialarını konu alan haberler, Muhammed Yakut‘un iktidara yönelik yolsuzluk iddialarını paylaştığı YouTube videoları, Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan’ın İlim Yayma Cemiyetine yapılan bağışlarla ilgili usulsüzlük iddialarına ilişkin yazısı.”

TRT'de seçim adaletsizliği

Halkın haber alma hakkını engelleyen bir başka uygulama ise, devletin resmi haber kuruluşu TRT’de seçim döneminde iktidar ve muhalefete ayrılan süreler arasındaki büyük adaletsizlik oldu. TRT Haber’in 1 Nisan-1 Mayıs arasındaki canlı yayınlarına ilişkin RTÜK üyeleri İlhan Taşçı ve Tuncay Keser’in yaptığı incelemelere göre; TRT Haber, canlı yayınlarında AKP'li Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan’a 32 saat 42 dakika 47 saniye, Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na ise yalnızca 32 dakika 23 saniye ayırdı.