DİSK-AR: Geniş tanımlı işsiz sayısı 8,7 milyon oldu

TÜİK’in Temmuz 2023 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 11 Eylül 2023’te yayımlandı.

Buna göre, mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9,4; mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 22,7 seviyesinde gerçekleşti.

TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2023 Temmuz ayında 3 milyon 291 bin oldu.

Geniş tanımlı işsizlik oranı pandemiden bu yana yüzde 3,4 arttı

DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı, Temmuz 2023’te 8 milyon 742 bin kişi olarak gerçekleşti.

TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2019 Temmuz’da yüzde 13,9 olan dar tanımlı işsizlik Temmuz 2023’te yüzde 9,4 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte, DİSK-AR, aynı yıllarda geniş tanımlı işsizliğin yüzde 19,3’ten yüzde 22,7’ye yükseldiğine işaret etti. Buna göre, son 1 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 8,4 milyondan 8,7 milyona yükseldi. Covid-19 pandemisi sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 3,4 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2 milyon 136 bin kişi arttı.

İşsizlerin yaklaşık yüzde 90’ı işsizlik ödeneği alamıyor

Diğer yandan, DİSK-AR araştırmasında, işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğunun işsizlik ödeneğinden yararlanamadığına dikkat çekildi.

Temmuz 2023’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 291 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Temmuz 2023 verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 367 bin 462’de kaldı. Böylece Temmuz 2023’te resmi işsizlerin sadece yüzde 11,2’si işsizlik ödeneği alabildi. Buna göre, 3 milyona yakın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yaklaşık yüzde 90’ının işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.

En yüksek işsizlik kategori yüzde 31,1 ile geniş tanımlı kadın işsizliği 

Temmuz 2023 HİA verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 31,1 ile geniş tanımlı kadın işsizliği oldu. İkinci yüksek işsizlik kategorisi yüzde 23,1 ile geniş tanımlı genç kadın işsizliği oldu. Temmuz 2023’te üçüncü en yüksek işsizlik kategorisi ise yüzde 22,7 ile geniş tanımlı işsizlik oldu.

Dar ve geniş tanımlı işsizlik oranı arasındaki makas 13,3 puan oldu

Temmuz 2023’te dar ve geniş tanımlı işsizlik oranı arasındaki makas 13,3 puan oldu. DİSK-AR, dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni olarak, zamana bağlı eksik istihdam sayısı, ümidini kaybedenlerin, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanların sayısındaki artış olarak gösterdi.