Medler, Asur'u Devirdi: Malatya'nın Kaderi Nasıl Değişti?
Asur'un çöküşü ve Medler'in yükselişi, Anadolu topraklarında derin izler bıraktı. Ancak, Medler'in zaferi kısa sürdü; Persler, Med yönetimini devrilerek Malatya'yı ele geçirdi. Bu tarihler, bölgenin kaderini değiştiren tarihi anlara sahne oldu.
M.Ö. 7. yüzyılın sonlarına doğru, Asur İmparatorluğu'nun ihtişamı sarsılmaya başladı ve bu, Medler için bir fırsat doğurdu. Med Kralı Keyaksar'ın liderliğindeki Medler, Babil Prensliği ile ittifak kurarak Asur'a karşı büyük bir zafer kazandı. Ancak bu zaferin ardından, Malatya'nın ve Anadolu'nun kaderi yeniden değişecekti.
M.Ö. 669-631 yılları arasında hüküm süren Asur Kralı Asurbanipal'ın ölümünün ardından, Asur'un ihtişamlı dönemi kısa süre içinde son buldu. Bu dönemde Medler, Keyaksar’ın önderliğinde güçlü bir devlet kurarak Asur’a karşı büyük bir karşı duruş sergilediler. Medlerin Babil Prensliği ile kurdukları ittifak, Asur egemenliğindeki Babil'in özgürlüğünü kazanmasını sağladı.
Babil Prensliği'nin hükümdarı Nabupolassar, Asur’a karşı Med Kralı Keyaksar ile birleşerek güçlerini birleştirdi. Aynı zamanda Kimmerler de Medlerle ittifak kurarak Asur'a karşı büyük bir saldırı düzenlediler. M.Ö. 612'de gerçekleştirilen bu saldırı, Asur topraklarını Medler ve Babilliler arasında paylaştırdı. Anadolu toprakları, özellikle Kızılırmak Nehri'ne kadar olan bölge Medlerin eline geçti.
Batı Anadolu'daki Lidya Krallığı ise Medlerin Doğu Anadolu’daki ilerleyişini endişeyle izliyordu. M.Ö. 590 yılında Med ordusu, Malatya civarından Fırat Nehri'ni geçerek Kızılırmak Nehri yakınlarına kadar olan toprakları fethetti. Med Kralı Keyaksar ile Lidya Kralı Alyattes’in orduları, M.Ö. 585 yılında Kızılırmak Nehri kıyısında karşılaştılar. Savaş sırasında gerçekleşen güneş tutulması, her iki tarafı da uğursuzluk olarak değerlendirip savaşı sona erdirmeye itti. Bu anlaşmazlık, Kızılırmak Nehri'ni iki taraf arasında sınır olarak kabul edilmesine yol açtı ve böylece Malatya bölgesi Medlerin egemenliğine geçti.
Med devleti, askeri güce dayalı bir yapıya sahipti ve istilacı bölgelerde kalıcı yönetimler kurmakta zorlanıyordu. Bu çelişkilerden yararlanan Persler, Ahameniş soyundan gelen II. Kiros’un liderliğinde Med yönetimini devirmeyi başardı. Med Kralı Astiyağ’ın ordularını bozguna uğratan Kiros, hızla Anadolu'ya hâkim oldu. Sonuç olarak, Malatya bölgesi de Perslerin eline geçti ve Medlerin hükümranlığı sona erdi.