ÜZÜM BAĞLARINI DON VURDU: 'ÇİFTÇİ GIRTLAĞA KADAR BORÇ İÇİNDE'

Manisa’da yeni filizlenmeye başlayan üzüm bağlarını don vurdu. 'Kuru üzümün başkenti' olarak bilinen kentte Sarıgöl, Alaşehir, Ahmetli, Gölmarmara ve Saruhanlı ilçelerindeki bağlarda hasar oluştu.

Ahmetli İlçe Başkanı Halil Buran, Ziraat Odası Başkanı Adnan Ünsal ile Gölmarmara İlçe Başkanı Hayati Uyar ve Ziraat Odası Başkanı Erdal Ziyan ile birlikte Ahmetli ve Gölmarmara ilçelerinde incelemelerde bulunan CHP Manisa Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Bekir Başevirgen, don nedeniyle bağlarda yüzde 80 ile yüzde 100 arasında hasar oluştuğunu söyledi.

Başevirgen, “Yıllardır yüzü gülmeyen üzüm üreticisini şimdi de don vurdu. 29 Mart gecesi yaşanan soğuk hava dalgası Manisa’nın bütün ilçelerinde etkili oldu. Geçimini bağcılıktan sağlayan 25 bin ailenin hemen hepsinin bağında üzüm kalmadı. Üreticiler Manisa’nın afet bölgesi ilan edilmesini istiyor” diye konuştu.

'Seneye üzüm verecek yedek gözler bile gitti'

Ahmetli ve Gölmarmara ilçelerinde zarar görmeyen bölgenin neredeyse olmadığını söyleyen Başevirgen üzüm üreticisiyle de görüştü. Bir üretici “Masraf ettik don vurdu. Üzümde zaten moraller bozuk, para etmiyor. 29 Mart gecesi don oldu. Şu ana kadar 40 dönüm bağa 50-60 milyardan fazla masraf yaptım. Gübrenin torbasını 700 liraya aldık. Budak yaptırmak 400-450 lira. Bağlaması 300-320 lira. Maliyetlerimiz çok yüksek olmasına rağmen üzüm 18-20 lira. Şimdi bu don olayıyla bu seneki üzümlerin yanında seneye üzüm verecek yedek gözler de gitti” diye konuştu.

'Geçen sene TARSİM’den beş kuruş alamadık, bu sene sigorta yaptırmadık'

Primlerin yüksekliği, hasar karşılama oranının düşüklüğü ve eksperlerin bilgi ve donanım bakımından yetersiz oldukları için TARSİM sigortası yaptırmadıklarını söyleyen Ahmetli Ziraat Odası Başkanı Adnan Ünsal da “5 bin dönüm bağda hasar var. En az hasar gören yerler yüzde 80-90 hasarlı. Kimse TARSİM yaptırmadı. Geçen sene hem kırağı, hem don vurdu. Ahmetli’de herkes TARSİM yaptırmıştı. Bağlarda Yüzde 60-70 zarar vardı. Hasar olmasına rağmen beş kuruş para vermediler bize. Bu yıl da primler yüksek diye yaptırmadık. Sadece bankalardan kredi alanların tarım sigortası var. Onlar da mecbur oldukları için yaptırdılar” diye konuştu.

'Traktörümüzü hayvanımızı satarak borç ödeyeceğiz'

Artan maliyetler nedeniyle birçok şeyden kıstıklarını ve bu nedenle TARSİM sigortası da yaptırmadıklarını söyleyen Gölmarmara’lı üretici ise şunları anlattı;

“Geçen sene yüzde 25 hasarım vardı TARSİM yüzde 2 gösterdi. Eksperler gerçek hasar değerini vermiyor. Bu sene dolu sigortası yaptırdım sadece, diğerlerini yaptıramadım çünkü primleri çok yüksek. Birkaç yıl önce yan yana iki parselde hasar oluştu. Komşuma yüzde 75, bana yüzde 36 hasar verdiler. İtiraz ettim bu sefer yüzde 21’e düşürdüler. Mahkemelik olmuşuz haberim yok, bir de 10 bin lira avukat masrafı ödedim. Lanet olsun seneye yaptırmayacağım diyorum ama kredi çekmek zorunda kaldığım için mecbur yaptırıyorum. Sigortadan soğuduk. Maliyetler de yükseldi, bazı şeylerden kısıyoruz. Sigortadan kısıyoruz, gübreyi biraz azaltıyoruz, bazı bağlara gübre atmıyoruz. 85 dönüm bağım var bugünkü maliyetim 300 bin lirayı buldu.

2021 yılının eylül ekim ayında, 2022 sezonuna hazırlanırken 7500 liraya tankerimi doldurmuştum. 2 ton mazot 15 bin liraya. O mazotum bitti, bitince 28 bin liradan mazot aldım. Yıllık 5 ton sadece mazot giderim var. Yaşlı bir bağ olsaydı geçen yıl köklerdim. Ama kıyamıyorum. Yaşanan bu don sadece bu seneyi değil önümüzdeki yılı da etkileyecek. Çıkma hazırlığında olan üzümler zaten gitti ama açmak üzere olan gözler de bitik. Bağcının zaten geçen yıldan fişi çekilmişti. Şimdi hepimiz bankalara borçluyuz. Traktörümüzü, olan hayvanlarımızı satarak borç ödeyeceğiz. Ne kadar hasarımız olacak onu da göreceğiz ama çoğu gitti."

'Üreticilerimiz bu yıl bağlardan üzüm alamayacak'

Gölmarmara Ziraat Odası Başkanı Erdal Ziyan ise "Gölmarmara’da yüzde 30 ile yüzde 100 arasında hasar alan bölgeler var. Üreticilerimiz bu yıl bağlardan üzüm alamayacak. Önümüzdeki yıl için bağlara yeniden masraf etmek zorunda ki ürün alabilsin. Çiftçi don sigortası yaptırdığında dekarda bin lira gibi bir maliyet çıkıyor. Çiftçiler de bu maliyetten ister istemez kaçıyor. Devlet desteğinin artması gerekiyor" dedi.

Kredi borcu olmayan çiftçinin olmadığını, herkesin gırtlağa kadar borç içinde olduğunu söyleyen Ziyan, “Bu tip zararlardan sonra yapılandırma yapılıyor fakat zarar ne kadarsa borcun da o kadarı yapılandırmaya alınıyor. Çiftçinin ne kadarlık borcu varsa, o kadarlık ötelemeye ihtiyacı var. Üreticiler çoğunlukla Ziraat Bankasına ve Tarım Kredi Kooperatiflerine borçlu. Bu mağduriyetin giderilmesi gerekiyor. Her zaman böyle afetler yaşanmıyor bağcılıkta. En son 8 yıl önce böyle bir afet yaşadık. 25 bin aile çok zor durumda. Çiftçi ve üreticiye mutlaka destek verilmeli. Manisa acilen afet bölgesi ilan edilmeli" diye konuştu.